Zamek w Bolkowie – ruiny kamiennego zamku z dziobem
Dwa zamki na Dolnym Śląsku, zamek w Bolkowie i zamek Świny, łączy tajemniczy podziemny tunel. Tunel, który jest legendą, pojawił się nawet na wyemitowanym w 1923 roku jednomarkowym niemieckim Notgeldzie (Notgeld to banknot kryzysowy, pieniądz zastępczy). Bolkowska młodzież wystawiała sztuki o miłości i kochankach ukrywających się w słynnym przejściu. Dziś piękne ruiny zamku, którym przez ponad sto lat władali kolejni książęta piastowscy, mogą odwiedzać turyści. Burzliwe dzieje budowli rozpoczynają się pod koniec XIII wieku, kiedy to pełnił funkcję skarbca. Czy tajemniczy tunel istnieje do dziś? Dlaczego miasto Bolków jest tak wyjątkowe?
Zamek Bolków - kilka słów o ruinach zamku
Będąc tam po raz pierwszy udało mi się przejść wzdłuż zamkowego muru na strome zbocze, które urywa się od strony Nysy Szalonej. W popołudniowych godzinach zamek już był zamknięty więc mogłam go jedynie oglądać z zewnątrz. Wtedy widok ze wzgórza na okoliczne pola zrobił na mnie duże wrażenie.
Kolejny raz na Dolnym Śląsku przytrafił się właśnie teraz, w maju, a to bardzo dobra pora na odwiedzenie tego miejsca. Nie było szalonych letnich tłumów, ale ludzi i tak nie brakowało, za to były przepiękne widoki na żółte od rzepaku pola. Cały maj taki jest, żółty i zielony, świeży i soczysty. Jadąc przez Dolny Śląsk nie można nie zakochać się w tych terenach. Jeszcze tyle przed nami do zobaczenia! Czasem boimy się, że nie opiszemy tego wszystkiego na czas, że zapomnimy, każdą wolną chwilę poświęcamy na zapisywanie podróżniczych wspomnień.
Zdajemy też sobie sprawę z tego, że jeszcze wiele o Polsce nie wiemy, bo co chwilę odkrywamy coś nowego. Zachwycamy się odległymi zakątkami świata, a większość z nas nie zna swojego kraju. Pięknego kraju. Sielskiego, starego, momentami zniszczonego, industrialnego lub po licznych renowacjach i restauracjach zabytków. A Ty drogi Czytelniku, znasz swój kraj? 🙂
Bolkowski zamek ma bogatą historię. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1277 roku, kiedy książę legnicki Bolesław II Łysy zwany Rogatką wypowiada słowa „castro nostro”, czyli „nasz zamek”. Sama budowla jest prawdopodobnie starsza.
Wieża z dziobem - dlaczego zamek Bolków jest tak wyjątkowy?
Powstanie gotyckiego zamku wiąże się z panowaniem Bolka I. To za jego sprawą wybudowano słynną na ziemiach polskich wieżę klinową, zwana dziobową. Jest jedynym przykładem tego typu budowli w Polsce. Wieża mierzy dziś 25 m wysokości, a jej kształt nie jest przypadkowy. Klin miał służyć przede wszystkim po to, aby odbijały się duże pociski miotane z katapult.
Legenda o Rogatce
Postać Rogatki owiana jest licznymi legendami. Był on awanturnikiem, wymuszał, porywał i obejmowały go liczne klątwy kościelne. Legenda mówi, że kiedy uciekał przed braćmi Czechami, z którymi walczył o powiększenie państwa, zasnął na swym koniu, a kiedy spał, wyrósł wokół niego gęsty zagajnik. Wrogowie nie mogli znaleźć księcia. Zamek mógł powstać na pamiątkę szczęśliwego ocalenia.
Rogatka naraził się również Kościołowi. W swoim księstwie zniósł dziesięcinę odrobkową na rzecz pieniężnej, dzięki której chłopi mogli wykupić się od pracy na rzecz kościoła. Chłopi pracowali wtedy w tkalniach i kopalniach. Dzięki tej decyzji Śląsk stał się najbogatszym regionem ówczesnej Europy. Książę nie był do końca taki zły, w końcu fundował nowe świątynie, dzięki czemu skłócone serca biskupów stawały się troszkę łaskawsze.
Zamek Bolków - twierdza nie do zdobycia!
Za czasów panowania Bernarda i Bolka II następuje rozbudowa zamku, wzmocnienie umocnień bramnych i murów. Zamek staje się najpotężniejszą twierdzą na Śląsku, a jednocześnie skarbcem książęcym. W późniejszych czasach skarbiec zostaje przeniesiony do Pragi.
Do końca XVII wieku był jedną z kluczowych twierdz obronnych na Śląsku, leżał na skrzyżowaniu szlaków z Łużyc i Drezna oraz Wrocławia i Krakowa do Pragi. Zapisał się w historii Europy dwukrotnie. Po raz pierwszy kiedy Jan Luksemburski zawarł z Krzyżakami porozumienie o rozbiorze Polski, jego oddziały poniosły dużą klęskę pod bolkowską twierdzą. Po raz drugi, kiedy powstrzymała szwedzkie wojska od połączenia się z protestanckimi Czechami w czasie wojny trzydziestoletniej. Poddali się dopiero w 1648 roku, gdy zmęczona załoga nie miała już czym się bronić. Gdyby nie zamek w Bolkowie, Polska zniknęłaby z mapy Europy już w XIV wieku.
Aktualnie Muzeum Zamek Bolków jest Oddziałem Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze. W odrestaurowanej części zamku w Domu Niewiast znajduje się cześć wystawiennicza. Na pierwszym piętrze można zobaczyć wystawę stałą pt. „Budownictwo Obronne Księstwa Świdnicko-Jaworskiego” . Na parterze są prezentowane wystawy zmienne, o których możecie dowiedzieć się ze strony Muzeum Zamku Bolków.
Dolny Śląsk - Europejski Szlak Zamków i Pałaców
Murowane zamki i warownie powstawały na Dolnym Śląsku od XIII wieku. Były najczęściej budowane na wysokich skałach, górach o stromych zboczach i urwiskach. Ich głównym zadaniem była obrona granic śląskich księstw. Region Dolnego Śląska posiada ponad 100 takich pamiątek, są one do dziś miejscem poszukiwań skarbów i artefaktów przeszłości.
Wielu turystów docenia również walory przyrodnicze Dolnego Śląska. Oprócz wysokiego pasma jakim są Karkonosze turyści podróżują po Górach Kaczawskich, Izerskich, Stołowych czy Sowich. Około 17% powierzchni tego województwa to obszary o wysokich wartościach przyrodniczych (poza parkami narodowymi są również rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary NATURA 2000, liczne pomniki przyrody).
Motocyklem przez Dolny Śląsk
Zamki położone w tak ciekawych i pięknych przyrodniczo regionach przyciągają jak magnes. Bardzo popularna stała się motocyklowa trasa licząca 850 km, która jest aktualnie jedną z największych atrakcji turystycznych w Polsce. Europejski Szlak Zamków i Pałaców to 850 km trasy z 16 obiektami, zarówno zamkami jak i pałacami. W części obiektów można nawet przenocować, co bez wątpienia jest dodatkową atrakcją. Elektroniczną mapę można pobrać na stronie Europejskiego Szlaku Zamków i Pałaców. Mapy przygotowane są także w innych językach, np. czeskim, niemieckim i angielskim.
Lokalizacja, zwiedzanie i dojazd do Zamku Bolków
Zamek w Bolkowie znajduje się w gminie Bolków na Dolnym Śląsku, a położony jest na Zamkowym Wzgórzu (396 m n.p.m.), wokół którego rozbudowane jest całe miasteczko. Stary rynek, dziś w przebudowie otaczają małe kamieniczki, a tuż za nimi domki z ogródkami graniczącymi z murami zamku. Zamek zbudowano z łupków krystalicznych diabalzaltowych o zabarwieniu zielonym i łupków czerwonych oraz piaskowca. Warownia w Bolkowie jest często mylona z zamkiem w miejscowości Świny, który jest dobrze widoczny z wieży bolkowskiego zamku.
Gmina Bolków jest bardzo zielona. Większość terenów to obszary rolnicze, sporo tu agroturystyki, a możliwości do aktywnych form wypoczynku nie brakuje. Oprócz zamków w obrębie gminy znajduje się rezerwat Różowe Wapienie w Nowych Rochowicach oraz rezerwat Buki Sudeckie w okolicach Nowych Rochowic i Mysłowa. Większość terenów gminy leży w obrębie otuliny dwóch parków krajobrazowych – Rudawskiego Parku Krajobrazowego oraz „Chełmy”.
Aby dojechać tuż pod zamek należy w nawigacji wpisać ulicę Księcia Bolka 11. Dzięki temu nie będziecie kluczyć, a dostaniecie się od razu na parking u podnóża zamku. Jadąc od strony Jawora jako pierwszy będziemy mijać zamek Świny. Dopiero później ukarze się piękny zamek Bolków. Do Bolkowa można także dojechać komunikacją publiczną z Jeleniej Góry (ok 30 min) i Wrocławia (ok 1 godziny) – miasteczko położone jest na przecięciu dwóch dróg krajowych nr 3 i 5.
Co zobaczyć jadąc z Bolkowa w stronę Wrocławia?
Powroty do domu po aktywnych weekendach w Sudetach nie są łatwe, ani też przyjemne, więc żeby przedłużyć ten stan błogości odwiedźcie zamek w miejscowości Świny. Jest położony blisko Bolkowa, w zasadzie na trasie do Wrocławia więc nie trzeba nadrabiać drogi. O zamku Świny pisaliśmy ostatnim razem. Z tego wpisu dowiecie się m. in. skąd wzięło się określenie pijany jak świnia.
- Jeżeli wybierasz się na Dolny Śląsk, sprawdź nasz wpis o Zamku Świny
Co zobaczyć jadąc z Bolkowa w stronę Karpacza i Szklarskiej Poręby?
Opuszczając zamek w Bolkowie, jadąc w stronę Jeleniej Góry, a później Karpacza i Szklarskiej Poręby warto zahaczyć o zamek Chojnik, kolejny monumentalny obiekt, położony na skalistym wzgórzu. O zamku Chojnik pisaliśmy obszernie już wcześniej, ponieważ nic tak dawno nas nie zauroczyło, jak widoki rozciągające się z zamkowego wzgórza. Rozległe łąki, lasy, miasta i wsie przycupnęły cicho w dolinie poniżej warowni.
- Jeżeli wybierasz się na Dolny Śląsk, sprawdź nasz wpis o zamku Chojnik
- Wszystkie polecane przez nas atrakcje na Dolnym Śląsku znajdziesz w zakładce: Dolnośląskie