Azulejos w Andaluzji- przedmiot pożądania arystokracji i władców

Kolorowe, błyszczące ceramiczne płytki, pokryte szkliwem i chłodne w dotyku. Zauroczą każdego, kto po raz pierwszy je zobaczy. Od stuleci pełnią ważną rolę dekoracji andaluzyjskich domów, willi oraz ich elewacji.

Ceramika na Plaza de Espana

Ich historia w Hiszpanii rozpoczyna się wraz z wkroczeniem Arabów na teren Andaluzji. Zdobienie zostało opracowane już w starożytności (od starożytnego Egiptu po Mezopotamię). Sama technika rozprzestrzeniała się wraz z islamem najpierw w północnej Afryce, a dopiero później na półwyspie Iberyjskim. Półwysep pozostawał wtedy pod panowaniem Maurów aż do XIV wieku.

Skąd Arabowie nabyli umiejętność szkliwienia i ozdabiania płytek? Przede wszystkim dzięki chińskiej porcelanie docierającej do Bliskiego Wschodu jedwabnym szlakiem.

Na Półwyspie Iberyjskim obecność Maurów spowodowała rozprzestrzenienie się azulejos. Największy rozkwit produkcji przypada między XI a XVI wiekiem (głównie w Máladze, Walencji (Manises, Paternal) i Talavera de la Reina). Centrum produkcji płytek była Sewilla. Na przełomie XV i XVI technika ta dociera do Portugalii.

Ceramiczne płytki z motywem muszli św. Jakuba

Zdobione ściany w twierdzy Alhambra – Grenada

Na początku XI wieku kiedy Andaluzję najechali Maurowie rozpoczęto szkliwienie ceramiki w tym regionie. Wcześniejsze wyroby nie posiadały szkliwa zabezpieczającego przed wodą. Szkliwo było przezroczyste lub zielonkawe wyrabiane na bazie ołowiu.

Pierwsze emaliowane płytki przeznaczone do pokrywania całych ścian powstały prawdopodobnie pod koniec XII wieku wraz z uchodźcami z Persji, którzy przywędrowali do Al-Andalus (Andaluzji) po najeździe Czyngis-Chana.

Pierwsze płytki azulejo mudéjar to doskonały przykład na to jak rozwijała się technika i zdobienie azulejos. Stopniowo były zdobione coraz bardziej skomplikowanymi i misternymi wzorami, arabeskami. To wszystko wymagało mistrzowskiej precyzji. Mozaiki hiszpańsko-mauretańskich azulejo mudéjar można do dziś podziwiać w dawnej twierdzy Alhambra w Grenadzie.

W późniejszych wiekach azulejos stały się przedmiotem pożądania arystokracji, ludzi wykształconych i władców. Prawdopodobnie jednym z najważniejszych odbiorców były wtedy Włochy.

Murale w zamku Royal Alcazar – Sewilla

Włoch Francisco Niculoso Pisano był prekursorem nowej techniki, wprowadził modę na murale czyli mozaiki ścienne. Mozaiki takie zamówił do pałacu Alcázar w Sewilli król hiszpański Karol V.

Obecnie mozaiki i płytki to świetna pamiątka. W Sewilli w dzielnicy Triana można je zakupić w wielu sklepach z ceramiką. Najpopularniejszy to Ceramica Santa Ana na Antillano Campos.

Azulejos na dobre wpisały się w kulturę Hiszpanii. Można je zauważyć na każdym rogu ulicy, na wielu ścianach w postaci murali lub też reklam.